Zeka; do?u?tan var olan ve hayat boyunca deneyimlerle geli?en problem çözme gücüdür. Bu güçle insan kendisini ve çevresini anlar, olaylar? muhakeme eder, sonuçlar ç?kar?r ve uyumla hayat?n? devam ettirir.

         Zihinsel Engellilik; do?um öncesi, do?um s?ras? ve do?um sonras?nda çe?itli nedenlere ba?l?, genel zihinsel i?levlerde normallerden önemli derecede gerilik ve bunun yan? s?ra uyumsal davran??larda da yetersizlik gösterme durumu olarak tan?mlanmaktad?r.

Zihinsel Engellili?in 3 Temel Özelli?i

1- Genel zeka i?levinin belirgin derecede ortalaman?n alt?nda olmas?.

2- Ya?ad??? toplumdaki kendi ya? grubu ile k?yasland???nda toplumsal beceriler, sorumluluk, ileti?im kurma, günlük beceriler ve kendi kendine yeterlilik gibi alanlarda gerili?in olmas?.

3-16 ya??ndan önce ba?lamas?.

Konu?ma, dikkat, bellek, dü?ünme gibi zihinsel i?levlerde belirgin bozukluk görülmekte olup, özellikte bellekte ve dikkatte görülen bozukluk belirgindir. Zihin engelli?inde, zihinsel i?levlerdeki bozuklu?a e?lik eden bir durum ise uyumsal davran??lardaki yetersizliktir. Uyumsal davran??lardaki yetersizlik, bireyin kendi ya??ndan ve kültür grubundan beklenen ki?isel ba??ms?zl?k ve sosyal sorumluluklar?n? yerine getirememesi olarak ele al?nmaktad?r.
Uyumsal davran??lara örnek olarak insanlarla ileti?im kurabilme (dili anlamak), günlük ya?am aktivitelerini yapabilme (yemek yiyebilme, banyo yapabilme vb), akademik beceriler de bulunma (okuma, yazma ve aritmetik i?lemleri yapabilme) ve bir i? bulup çal??abilme örnek olarak verilebilir.

Zihinsel Engellili?i olan çocuklarda geli?menin  a?amalar? örne?in konu?ma, yürüme vb. ya??tlar?na göre belirgin derecede geç olmaktad?r. Zihinsel engellili?inin belirtileri do?umda ortaya ç?kabilece?i gibi, bazen de çocukluk döneminin sonunda kendisini gösterebilmektedir. Belirtilerin ba?lama zaman? zihinsel engellili?ine neden olan hastal??a ba?l? olarak de?i?ir. Hafif derecedeki zihinsel engellili?inin tan?mlanmas? ancak okul öncesi e?itim devresinde sosyal, ileti?im veya akademik becerilerdeki yetersizlikle aç??a ç?kabilecektir.

BEL?RT?LER?

• Daha geç konu?urlar  veya konu?malar?nda   s?k?nt?lar vard?r.
• Oturma, kalkma, emekleme ve yürümeyi di?er çocuklardan daha geç olarak yaparlar.
• Ö?rendiklerini çabuk unuturlar. Hat?rlamada zorluk çekerler.
• Al??veri?te, para hesab?nda zorluk ya?arlar.
• Sosyal kurallara uymada s?k?nt? ya?arlar.
• Problem çözmede ve/veya mant?kl? dü?ünmede s?k?nt?s? çekerler.

NEDENLER?

• Kal?t?msal nedenler (Genetik, ailevi nedenler)

Zihinsel engellili?inin yakla??k %5’inin nedeni genetik

yap?yla ilgili olabilir.

• Do?u?tan metabolik bozukluklar

(Fenilketonüri, Tay-Sachs hastal???)

• Kromozomal de?i?iklikler

(Down sendromu)

• ·Di?er gen bozukluklar?

(Nörofibramatozis, Musküler Distrofiler, Tüberoskleroz)

• Poligenik kal?t?mla ilgili zeka gerili?i.

SINIFLANDIRILMASI

• Hafif Düzey Mental Reterdasyon (IQ 70-55)
• Orta Düzey Mental Reterdasyon (IQ 55-35)
• A??r Düzey Mental Reterdasyon (IQ 35-25)
• Çok A??r Düzey Mental Retardasyon (25- Alt?)

Hafif Düzey (E?itilebilir) Zihinsel Engelliler

• Öz bak?m becerilerini ö?renebilir, kendi bak?mlar?n? yapabilirler ancak zaman zaman baz? sa?l?k kurallar?n?n hat?rlat?lmas?na gereksinim duyabilirler.
• Okuma-yazma, matematik gibi becerileri ö?renebilirler.
• Telefonu ve yaz?l? ileti?im araçlar?n? kullanabilirler ancak anlat?mlar? basittir, soyut ya da önemli günlük olaylar? yazamazlar.
• Ba?kalar?yla yar??ma ve i?birli?i ili?kilerinde bulunurlar, sosyal ve yarat?c? etkinliklere s?n?rl? da olsa kat?l?rlar. Ancak karma??k planlama, dikkat ve düzenleme gerektiren etkinlikleri sürdüremezler.
• Kendi hayatlar?n? kazanabilecek karma??k beceri gerektirmeyen i?lerde çal??abilirler, yeti?kinlikte k?smen ya da tamamen ya?amlar?n? sürdürebilecek i? becerisi edinebilirler.
• Basit yemekleri ve günlük ev i?lerini yapabilirler (temizlik, toz alma, çama??r ve bula??k y?kama vs.).

Orta Düzey (ö?retilebilir) Mental Reterdasyon

• Yard?ms?z yemek yiyebilirler, banyo yapabilirler ve giyinebilirler; uygun giysi seçebilirler. Çama??rlar?n? y?kayabilirler, ütüleyebilirler ve koruyabilirler.
• Vücutlar?n? yeterince kontrol edebilirler; kaba ve ince kas e?güdümü iyidir.
• Paran?n de?erinin fark?na varabilirler ancak paran?n nas?l kullan?laca?? konusunda yard?ma ihtiyaçlar? vard?r.
• Tek ba?lar?na bir yerden bir yere gidemezler.

A??r Düzey (Ba??ml?) Mental Retardasyon

• Ka??k ve çatal kullanarak yemek yiyebilirler, giysilerini giyebilirler. Tuvaletlerini kendi ba?lar?na yapabilirler.
• Sosyal ili?kiye girerek arkada?l?klar kurabilirler.
• Konu?malar? anla??l?r, i?aretleri ve sözcükleri tan?yabilirler.

Çok A??r Düzeyde(Tam Ba??ml?) Zihinsel Engelliler 

• Dökerek de olsa çatal ka??k kullanabilirler, basit giysileri giyebilirler.
• Tuvaletlerini yapmay? k?smen ö?renebilirler ancak tuvalet e?itimini ya??tlar?ndan geç kazan?rlar. Temizlik al??kanl?klar? denetim ve gözetim gerektirir.
• Karma??k yönergeleri takip edemezler. S?n?rl? say?da sözcük kullanabilirler, basit dilbilgisi kurallar?n? ö?renebilirler.

Zihinsel Engellilerde E?itim

Zihinsel yetersizli?i olan bireyler normal okullar bünyesinde aç?lan Özel E?itim S?n?f?nda e?itimlerine devam ederler. “Özel E?itim S?n?f?” ayn? tür yetersizli?i bulunan ö?rencilerden olu?ur; fakat bu s?n?flar normal okullar bünyesinde aç?ld??? için yetersizli?i olmayan akranlar?yla da bir arada bulunma imkânlar? vard?r.

Zihinsel alanda yetersizli?i bulunan bireylerin, Milli E?itim Bakanl???’na ba?l? devlet okullar?ndaki e?itimleri ” 573 Say?l? Özel E?itim Hizmetleri Yönetmeli?i’ne göre yürütülmektedir.
Buna göre zihinsel yetersizli?i olan bireyler, yetersizlik düzeyi ve özelliklerine göre özel e?itim okullar?ndan ve özel e?itim s?n?flar?ndan yararlanabilmekte veya normal ilkö?retim okullar?nda kayna?t?rma yolu ile e?itimlerine devam edebilmektedirler. Ayr?ca, Özel E?itim ve Rehabilitasyon Merkezlerinden de bireysel destek e?itimi alabilmekte ve bunlar?n e?itim ücreti devlet taraf?ndan kar??lanmaktad?r.