BEDENSEL ENGELL?L?K: Do?um öncesi, do?um s?ras? ve do?um sonras? dönemde herhangi bir nedene ba?l? olarak iskelet (kemik), kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu, bedensel yeteneklerini çe?itli derecelerde kaybeden, toplumsal ya?ama uyum sa?lama ve günlük ya?amdaki gereksinimlerini kar??lamada güçlükleri olan, bu nedenlerle korunma, bak?m, rehabilitasyon, dan??manl?k hizmetlerine ihtiyaç
duyma olarak tan?mlanabilir.
NEDENLER?
qDo?um Öncesi Nedenler:
• Aile soyunda var olan kal?t?msal hastal?klar
• Özellikle kal?t?msal hastal??? olan akrabalar aras?ndaki evlilikler
• Anne ve baba aras?ndaki kan ve Rh uyu?mazl???
• Kromozomal nedenler
• Annenin do?um ya??n?n alt?nda ya da üstünde bir ya?ta hamile kalmas? sonucu do?umlar
• Hamilelik s?ras?nda doktor tavsiyesi d???nda ilaç kullan?m?
• Hamilelik s?ras?nda annenin sigara, alkol, uyu?turucu kullanmas?
• Hamilelik s?ras?nda iyonize röntgen ???nlar?na maruz kalma
• Hamilelik s?ras?nda yetersiz beslenme
• Hamilelik s?ras?nda ate?li, bula??c? hastal?k geçirme
• Hamilelik s?ras?nda kaza, a??r? stres, zehirlenme ve travmaya maruz kalma
• Hamilelik s?ras?nda sa?l?k kontrollerinin ve yap?lmas? gereken testlerin yapt?r?lmamas?
• Hamile kalmadan önce ve hamilelik döneminde al?nmas? gereken vitamin ve minerallerin eksikli?i
• Çok say?da ve s?k hamile kal?nmas? veya do?um yap?lmas?
• Annede yüksek tansiyon, kalp hastal???,?eker hastal??? gibi hastal?klar?n bulunmas?
Do?um An?na Ait Nedenler:
• Do?umun sa?l?k kurulu?unda, sa?l?k elemanlar?nca gerçekle?tirilmemesi
• Do?umun beklenen süreden önce ve güç olmas?
• Bebe?in dü?ük do?um a??rl??? ile do?mas?
• Do?um esnas?nda bebe?in travmaya maruz kalmas?
• Do?um esnas?nda bebe?in oksijensiz kalmas?
qDo?um Sonras? Nedenler:
• Do?um sonras? bebe?in a??r ve ate?li hastal?k geçirmesi
• Yeni do?an bebe?in sa?l?k kontrolünden geçirilmemesi ve gerekli testlerin yapt?r?lmamas?
• Bebe?in a??lar?n?n düzenli olarak yapt?r?lmamas?
• A??r do?um sar?l???
• Bebe?in yetersiz beslenmesi
• Ev ,i?, trafik kazalar?
• Zehirlenmeler
• Do?al afetler
• Ailenin ve çevrenin e?itimsizli?i (Cehalet)
• Bireylerin ihmal ve istismar edilmesi
Bedensel Engel Türleri
Ø Serebral Palsi (Cerebral Palsy)
Gebeli?in ba?lang?c? ile ikinci ya??n sonuna kadar ki olan sürede beynin zarar görmesi sonucu olu?an duygu, alg? ve hareket bozuklu?udur. Bu bozukluk vücudun tamam?n? etkiliyorsa tetraparezi
(kuadriparezi), daha çok bel alt? yani bacaklar? etkilemi? ise diparezi (dipleji), vücudun yar?s? etkilenmi? ise hemiparezi, tek kol veya tek bacak etkilenmi? ise monoparezi olarak an?l?r.
Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Dejeneratif, Metabolik ve Genetik Kökenli Hastal?klar
Bu hastal?klara; Down sendromu, Subakut sklerozon panensefalit, Jobert sendromu, Rett sendromu, Prader-Willi sendromu ve Williams sendromu örnek olarak gösterilebilir.
ØMotor Gerilik (Mental Motor Retardasyon)
Zeka, alg? ve bedensel yeterlilikteki gerili?in bir arada görüldü?ü durumdur.
ØDo?u?tan Kol Felci (Brakial Pleksus Yaralanmas?)
Do?um an?nda kola giden sinirlerin zarar görmesi sonucu ortaya ç?kan felç durumudur. Etkilenen kolda tamamen bir felç görülebilece?i gibi elde ya da omuzdaki kaslar?n zay?fl??? ?eklinde de görülebilir.
ØOmurilik Kapanma Defektleri (Spina Bifida – Meningomyelosel)
Omurilik ve omurilik s?v?s?n?n d??ar?ya do?ru f?t?kla?t???, tek bacak veya iki bacakta çe?itli derecelerde görülebilen felçlere neden olan bir hastlal?kt?r.
Baz? hastalarda beyin omurilik s?v?s?n?n, beyinde birikmesi ve buna ba?l? olarak ba??n büyümesi (hidrosefali) durumu ile de kar??la??labilir.
ØDo?u?tan Kas Hastal?klar?
Do?umdan itibaren görülen kas güçsüzlü?ü ve eklem sertli?i gibi özellikleri içene alan hastal?klard?r.
Ø Travmatik Nedenli Merkezi Sinir Sistemi Yaralanmalar?
Trafik kazas?, dü?me veya silahla yaralanma gibi nedenlerle olu?abilen, sinir sistemindeki kal?c? ya da geçici engele neden olan durumlard?r.
ØSüregelen Hastal?klardan Kaynaklanan Motor Geli?im Gerilikleri
Ya?am boyu devam eden ve bireyin ince ve kaba motor becerilerinde gerili?e yol açabilen durumlard?r. Epilepsi, bu duruma örnek verilebilecek en yayg?n görülen hastal?kt?r.
Bedensel Engellilikte Tedavi ve E?itim
Baz? bedensel engele neden olan durumlar, cerrahi müdahale ile k?smen veya tamamen tedavi edilebilmektedir. Baz? bedensel engelli bireyler ise uzun süreli fizyoterapi deste?ine ihtiyaç duymaktad?r.
Bedensel engelli bireylerin e?itimleri ise, engel durumlar?na uygun e?itim ortamlar?nda dezavantajlar? asgari düzeye indirilerek gerçekle?tirilmesi gerekmektedir. E?er bireyde bedensel engel ile birlikte zihinsel engel de görülüyor ise özel e?itim deste?i al?nmal?d?r.